کد مطلب:18909 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

مراتب ذكر خدا كدامند؟

براي ياد خدا، به لحاظ نيّت ذاكر و هدفي كه در نهان خود دارد، مراتبي است؛ زيرا ذكر خدا همانند ساير عبادتهاي ديني گاهي براي هراس از دوزخ است و زماني براي اميد به بهشت و گاهي براي شكر نعمت و جهت محبّت مذكور است كه به دور از هرگونه هراس و آز خواهد بود.



تا وقتي اصل اخلاص و عنوان بندگي ذاكر و مولويّت مذكور مصون باشد و به صورت تعامل دو متقابل و همسان و همتا در نيايد، اصل عبادت صحيح است و اثر مطلوب آن مترتب مي​شود، ليكن بايد توجه داشت كه هر مرحله پايين، نردبان ترقّي سالكِ ذاكرْ است تا از مرتبه ذكرِ خائفانه و طامعانه به ياد محبّانه و شاكرانه و در حقيقت به ذكر آزادانه كه ويژه احرار است ارتقا و تعالي يابد.. ذكرهايي كه براي رهايي از برخي دشواري​ها و دشمني​ها يا براي رسيدن به بعضي از سهولت​ها و دوستي​ها مأثور يا مجرّب است، خارج از قلمرو خوف و رجا نيست ليكن ذكري كه براي شهود جمال محض و جلال صرف خدا و جهت لقاي بهاي محض و نور صرف الهي است از منطقه هراس و آز برتر است و زمينه نيل به مقامي خواهد بود كه نه ذاكر ملحوظ است و نه ذكر، بلكه فقط مذكور ملحوظ است تا از لوث تثليث (ذاكر و ذكر و مذكور) برهد و از روث و فرث تثنيه (ذاكر و مذكور، يا ذكر و مذكور) نجات پيدا كند بلكه فقط به لَبَن خالص و سَرِه مذكور بار مي​يابد كه توحيد ناب است.

---

آية الله جوادي آملي


حكمت عبادات